Bası yarası, basınç, dekübit yara, yatak yaraları veya basınç ülseri olarak bilinen, basınç ya da sürtünme nedeniyle ortaya çıkan, deride veya deri altında meydana gelen doku hasarıdır.

Bir epidermal bölgenin uzun süre boyunca veya aralıksız olarak basınca maruz kalması sonucunda oluşan yaralara bası yarası adı verilir. Bası yaraları halk arasında genellikle yatak yarası olarak bilinmektedir. Tıbbi literatürde ise bu durum "dekübit ülseri" olarak adlandırılmaktadır.

Genellikle yatağa veya tekerlekli sandalyeye bağımlı yaşayan hastalarda, oturma veya yatma pozisyonu sürekli olacağından vücut ağırlığının sürekli basınç uygulaması nedeniyle vücutta bulunan yumuşak dokulara baskı uygulanır. Vücutta bulunan kemikler ile yatak arasında basılı kalan yumuşak dokularda kan dolaşımı bozulmaya başlar ve bu dokularda hasarlar meydana gelir. Bu hasarlar belli bir seviyeye geldiğinde yaralar ortaya çıkar. Ayrıca cildin gergin kalarak sürtünmenin fazla olması da bası yarasına neden olmaktadır. Diğer nedenler ise vücut sıcaklığının yüksek olması ve cildin uzun süre ıslak kalması olabilir. Bazen 24 saat bile sabit pozisyonda kalan bir hastada bası yarası oluşabilir.

Bası yarası genellikle 20 gün içerisinde iyileşebilmektedir. Ancak dışarıdan yapılan baskının devam etmesi, doku ödemi oluşması gibi nedenlerle erken evrede olan bir bası yarasının iyileşmesi gecikebilmektedir.

Aslında bası yarası oluştuğunda deri üstünde görülen yara, deri altındakine göre çok daha basit görünmektedir. Yani deri altındaki hasar aslında çok daha fazladır. Genellikle doku hasarları deri altında başlar ve çok daha sonrasında deri yüzeyinde görülmeye başlar.

Oturma sırasında: Oturma nedeniyle ortaya çıkan bası yaraları genellikle kuyruk sokumu, omuzdaki kürek kemiklerinde, kalça ve kaba etlerde, dirseklerde ve topukta ortaya çıkabilir.

Sırt üstü yatış pozisyonunda: Uzun süre sırt üstü yatma nedeniyle oluşan bası yaraları genellikle başın arka ense kısımlarında, omuzda ve kürek kemiklerinde, kalçada, kuyruk sokumunda, ayak parmaklarında, dirsek ve kaba etlerde ortaya çıkabilir.

Yüz üstü yatma sırasında: Yüz, omuz, leğen kemiklerinde, diz, bileklerin çıkıntılı olan kısımlarında bası yarası oluşabilir.

Bası yaralarının önlenmesi için hastaların düzenli olarak pozisyonlarının değiştirilmesi, uygun destek yüzeylerinin kullanılması ve cilt bakımının yapılması gereklidir. Ayrıca, beslenme düzenine dikkat edilmesi ve hidrasyonun sağlanması da önemlidir. Bası yarasının iyileşme süreci, yaranın evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve uygulanan tedavi yöntemlerine bağlı olarak değişebilir.